فراموشی به معنای نبودن یا عدم توانایی فرد در بازیابی همه یا بخشی از داده هایی است که پیش تر به صورت رمزگذاری حفظ شده و در حافظه بلند مدت ذخیره شده اند . چند مفهوم درباره ی فراموشی
- فراموشی دوران کودکی : تجربه های سه سال نخست زندگی همگی از یاد می روند ، به یاد آوری این تجربه ها برای اکثر مردم بسیار دشوار است . مردم برای یادآوری اطلاعات مربوط به این دوره توانایی کافی را ندارند.
- فراموشی بسیار گونه : از بین رفتن کامل محتویات حافظه بر اثر عوامل فیزیکی یا وراثتی یا فیزیولوژیک
- فراموشی بیمار گونه ارتجاعی : بازگشت توانایی یادآوری فرد پس از انکه برای مدتی به طور کامل آن را از دست بدهد . یا به معنی بهبود و یادآوری بخشی از فقدا کامل حافظه است .
- مانع پیشین : به معنی فراموشی یا دشواری به یاد آوری داده ها و یا دشواری حفظ یا یاداوری مهارت ها و یا داده ی جدید آنهم به دلیل وجود داده های پیشین درباره همان موضوع . یعنی داده های پیشین مانع از به خاطر سپردن داده های جدید درباره یک موضوع ویژه و واحد می شود . بدین ترتیب حفظ و بازیابی چنین مطلبی بسیار دشوار است .
- مانع پیشین ارتجاعی : نبودن توانایی بازیابی داده ها که پیش از این حفظ شده اند که به دلیل پرداختن فرد به حفظ داده های جدید یا مطمئن تر درباره همان موضوع باشد. در چنین مواردی بازیابی داده ها از حافظه به خاطر عوامل هم سان پیشین دشوار خواهد بود .
گونه های فراموشی : از نظر نشانه ها :
- فراموشی طبیعی یا معقول : مانند فردی اطلاعات سخت را فراموش کند . با اطلاعاتی که از مدت های قبل حفظ کرده بود آنها گاز نکشیده را فراموش کند . فراموش کردن داده هایی که بسیار کم کاربرد هستند هم امری طبیعی است . حتی فراموش کردن حقایق پیچیده هم فراموشی طبیعی است .
- فراموشی غیر طبیعی و ناجور : مانند اینکه فردی کلیه حقایق خیلی خیلی ساده را فراموش کند که گمان هم نمی کرد آنها را فراموش کند . فراموش کردن مسائلی که انتظار فراموشی آنها نمی رود جزء همین دسته از فراموشی ها است . مانند از یاد بردن تاریخ تولد آدرس منزل یا فراموش کردن نام شخصی .
دسته بندی فراموشی از نظر قصد و غرض
الف ( فراموشی هدف مند : وقتی فرد برخی اطلاعات را از روی قصد و غرض و اراده فراموش کند مانند فراموشی و از یاد بردن تجربه های درد آور و ناراحت کننده زندگی ، فراموش کردن برخی از شکست ها که از سر گذرانده یا فراموش کردن برخی از عادت های اشباع نشده و درست .
ب ( فراموشی غیر هدفمند : این نوع فراموش کاملاً غیر ارادی است ، مانند از یاد بردن برخی از واقعیت ها در امتحان یا برخی از داده ها در گفت و گو کردن با دیگران .
دسته بندی فراموشی از نظر میزان شدت آن در موقعیت های گوناگون .
الف ) فراموشی خُرد : فراموش کردن برخی از حقایق مربوط به یک موقعیت ویژه یا فراموش کردن بخشی از داده های ذخیره شده در حافظه .
ب )فراموشی کلان : از یاد بردن همه حقایق و داده های مربوط به یک موقعیت ویژه ، یا از میان رفتن همه داده های ذخیره شده در حافظه .
دسته بندی فراموشی از نظر مؤلفه ها
الف) فراموش کردن تجربه های شخصی یا ذاتی : مرکز این فراموشی درون خود فرد است . مانند : از یاد بردن نام برادران یا دوستان
ب) فراموش کردن حقایق و تجربه های مربوط به یک محیط ویژه : مانند فراموش کردن موقعیت مکانی جایی !
