راهکار های مبارزه با فراموشی

فراموشی برای پنهان ساختن برخی حقایق که گمان می رود مثلاً کلماتی را بیافزایند به کار می رود ، فراموشی میزان استرس و آشفتگی ، میزان درگیری های میان تمایلات خوشایند را کاهش می دهد ، فراموشی به معنی سرکوب در هم تنیدگی میان تمایلات خود آگاه و ناخودآگاه است . در چنین مواردی تا اندازه ای فراموشی در فهم برای سایه افکنده است . اندازه گیری فراموشی : راه های اندازه گیری فراموشی : راه های اندازه گیری فراموشی همان راه های اندازه گیری حفظ و یاد آوری است . با این تفاوت که بر روی مسائلی که در حفظ و یادآوری تمرکز داشتیم در فراموش تمرکز نداریم بدین معنی که آنچه که به یاد آورده نمی شود همان فراموش شده است . پس بر این اساس راه های اندازه گیری فراموشی عبارت اند از :

1. شناخت 2. بازیابی 3.  بازیابی حافظه ادراکی 4. تولید دوباره

شناخت : اگر پرسش فهم را اندازه گیری کند ، داده ها بررسی می شود : نمی گویم آنها را فراموش کرده ام بلکه می گویم آنها را نفهمیدم سنجش واقع گرایانه در را هرم قرار دارد . کسانی که در این طبقه قرار می گیرند افراد بسیار اندک اند . که توانایی نقد را دارند .

برخی از حقایق و مفاهیم به دست آمده از بررسی فراموشی به آزموده ها و بررسیهایی تبدیل شده که در پژوهش های علمی واکاوی شده اند :

1.  ماده ذخیره شده در حافظه دارای وضوح معنایی کافی است . ماده ای که به هنگام حفظ از وقت کافی برخوردار بودن ، فراموشی کردنش بسیار کندتر خواهد بود . هر چه میزان فهم ماده پائین تر باشد ، فراموشی سریع تر اتفاق خواهد افتاد . فهم بیشتر به معنی فراموش کردن کندتر است . مثلاً اگر آیه ای را همراه با تفسیر و شرح آن حفظ کنیم : یادآوری آن راحت تر و فراموشی آن کمتر خواهد بود .
2. اطلاعاتی که بر اساس مهارت های حرکتی و به واسطه تمرین کردن عملی فیزیکی بدست آمده اند بسیار کمتر از داده های لفظی فراموش می شوند . این مسأله به این بر می گردد که داده های مهارتی در روند أحماء به صورت عملی تمرین می شوند .
3. اصول ، رویکردها و فکرهای کلان و خرد بسیار کمتر از رخدادها و داده های نظری به فراموشی سپرده می شوند. مثلاً : نماز اول وقت ، نظم و ترتیب و رعایت نظافت به عنوان یک ارزش اخلاقی ، از چند مرحله آگاهی و پایبندی گذر کردن است . فرد نیز ارزش های اخلاقی را پس از تمرین و پایبندی تام در حافظه خود ذخیره می کند . چنین مسائلی بر این سادگی ها فراموش نخواهند شد.
4. موقعیت هایی که همراه با رنگ و بوی روحی یا انفعالات ویژه ای هستند ، بسیار بهتر از موقعیت های تُهی از بارهای روحی عاطفی مثبت و منفی به یاد آورده می شوند این مسأله بیانگر این است که ما آزموده های همراه با شادی زیاد یا داده های همراه با درد بسیار را خیلی خوب به یاد می اوریم . اینجا باید به پیوند و ارتباط میان ادراک و حقایق لازم آن توجه داشته باشیم . رخدادهای شاد و رخدادهای ناگوار بسیار زیاد در حافظه بازیابی و یادآوری می شوند ، همچنینآزموده هایی که در حفظ آنها بیش از یک حس درگیر بوده نیز میانگین یادآوری شانبسیار بالاتر از آزموده هایی است که در حفظشان تنها یک حس دیگر بوده است .
5. فعالیتهایی که فرد پس از حفظ داده یا درس خواندن انجام می دهد بر روی یادآوری تأثیر مثبت یا منفی دارند . مانند : دانش آموزی که پس از مطالعه به سراغ خواب می رود یا کمی دراز می کشد تا استراحت کند ، ماده ای که به حفظ و یادگیری آن پرداخته با ثبات تر بوده و احتمال فراموشی آن بسیار کمتر از ماده یا داده هایی است که پس از حفظ و یادگیریشان فرد به یک کار عضلانی سخت دشوار پرداخته است .
6. داده ها و حقایقی که حفظ و یادگیریشان با به کار گیری چند حس ) بیش از یک حس از حواس پنجگانه( درگیر بوده است ، بسیار با ثبات تر هستند و احتمال فراموشیشان از داده هایی که در آنها تنها یک حس دخیل بوده بسیار کمتر است . مثلاً داده های دانش آموزی که برای مطالعه یک ماده درسی هم مطالب را می خواند و نوشتن را دخیل می کند . چند عکس در رابطه با موضوع درس نگاه می کند و هم داده های به مورد نظر (درس )گوش می دهد . بسیار باثبات تر و پایدار تر از داده های دانش آموزی است که برای همان ماده ای فقط آن را خواندن است . مانند کتاب های دورۀ ابتدایی ، پیش دبستانی ( مهد کودک ) که مصور هستند.
7. این طور گفته می شود که فراموشی روز سریع تر از فراموشی در شب است البته متین مدعاهایی تاکنون به اثبات نرسیده است .
8. ازموده ها و نتایج بدست آمده مؤید این مسأله است که حفظ کردن سریع همیشه به فراموش سریع منجر نمی شود . امکان دارد توانایی فرد در حفظ و یادگیری سریع به آگاهی ، هوشیاری توجه و حرکتی بالای فرد برگردد که در نتیجه به حفظ و یادآوری سریع و بالا هم منجر می شود . عکس این موضوع هم صدق می کند : امکان دارد حفظ آرام ناشی از حواس پرتی و توانایی ذهنی پائین باشد که فراموش حریم و راحت را نیز به دنبال دارد . این مسأله حقیقت دارد اصلاً توجیه پذیر نیست .
9. میانگین فراموشی پس از حفظ مستقیم مطالب به ویژه حفظ آلی ، کر بودن ، تا کم  به فهم نیست. این نوع حفظ مهم است و میانگین فراموشی آن پائین است . این مسأله به این بر میگردد که میزان حفظ حقایق برای چنین فردی دقیق نیست . بدین ترتیب امکان فراموشی در آن بالا است و زمانی که فرصت مرور برای او پیش می آید . میانگین فراموشی به تدریج کاهش می یابد . ( مرور فراموشی را کم می کند )

سوالی که بارها از دانش آموزان میشنوم اینه که تاثیر معدل یعنی چی؟ تاثیر مثبت یعنی چی ؟ تاثیر قطعی یعنی چی؟ به دلیل زیاد بودن این سوالات از طرف دانش آموزان عزیزم تصمیم گرفتم در این شماره تاثیر معدل در آزمون سراسری رو براتون توضیح بدم که خیلی از شما دانش آموزان عزیزم آگاهی لازم در رابطه با تاثیر معدل رو پیدا کنین. اول این بحث لازم میدونم مفهوم تراز رو براتون شرح بدم: به این دلیل که ما برای مقایسه ی افراد به یک عدد نیاز داریم از تراز استفاده میکنند. تراز هر درس نشون میده که هر دانش آموز اون درس رو نسبت به سایر رقبا چطور زده، این عدد فارق از اینه که آزمون سخت یا آسون بوده. ولی درصد با سخت و آسون شدن آزمون بالا و پایین میشه و برای سازمان سنجش مناسب نیست. بعد از اون بر اساس ضرایب از تراز های دروس میانگین وزن دار میگیرن و یک تراز کل بدست میارن که میشه در واقع همون نمره کل آزمون سراسری شما دانش آموزای عزیزم برای اینکه افراد یک آزمون را رتبهبندی کنیم، از تراز استفاده میکنیم. شاید بگین هر کس هر نمرهای گرفت در رتبه بالاتری قرار بگیره،خوب با این حساب مثلا شما نمره 10 میگیرین و در جایگاه اول قرار میگیرین اما فرداش یک آزمون دیگه گرفته میشه و شما توی اون آزمون هم 10 میگیرین اما این دفعه در جایگاه آخر قرار میگیرین. چرا؟ چون دیروز سؤالات سخت بوده و امروز سؤالات آسون. مشکل چیه؟ نمره 10 شما یک بار ارزش بالاترین رو داشت و یک بار ارزش پایینترین. یعنی بحث اینه که مثلاً ممکنه شما در کنکور امسال نمرتون فلان بشه و نفر اول کنکور بشین و بعد کنکوریای سالای قبل بگن چون آزمون آسون بوده ایشون نمره بالا گرفته…. … یا مثلاً ممکنه شما زیست که درس با ضریب بالاست رو خوب بزنین و نمره خوبی بگیرین اما در درس زبان هیچ دانشی نداشته باشین.» نمره خام « یک مشکل دیگه ای که تراز حل میکنه اینه که فرض کنید بخوایم بر اساس رتبهبندی کنیم. فرض کنید یک نفر در یک کلاس 10 گرفته. آیا میشه گفت اون نفر اول میشه؟ نه… شاید آزمون آنقدر ساده بوده که همه افراد کلاس 02 گرفتن و اون آخرین نفر میشه… یعنی 10 اون ارزشی که در آزمونای دیگه داره رو نداره. در ترازبندی، تک تک سؤالا مهم میشن یعنی هر چی دیگرون به اون سؤال کمتر پاسخ صحیح بدن، ارزشش اونن سؤال بالاتر میره و اینکه سطح بقیه افراد چطوری باشه، روی تراز شما مؤثره.